Thời gian qua, Hội LHPN Việt Nam và Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) tại Việt Nam đã phối hợp xây dựng và triển khai nhiều chương trình, hoạt động góp phần vào thành tựu thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ ở Việt Nam.
Bình đẳng giới nâng cao vị trí vai trò của phụ nữ
Vừa qua, Hội LHPN Việt Nam và UN Women Việt Nam đã phối hợp tổ chức vừa qua Diễn đàn liên thế hệ "Phụ nữ và Bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới" nhằm ghi nhận những đóng góp của phụ nữ Việt Nam với sự phát triển kinh tế, xã hội, khẳng định những thành tựu trong việc thúc đẩy bình đẳng giới và tăng quyền năng cho phụ nữ qua 30 năm Việt Nam thực hiện Tuyên bố và Cương lĩnh hành động Bắc Kinh. Đồng thời, khuyến nghị các giải pháp phát huy vai trò của phụ nữ, thế hệ trẻ để thúc đẩy các tiến bộ về bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới của đất nước.
Theo Ủy viên BCH TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến, 30 năm qua, Việt Nam đã quyết tâm hiện thực hóa các mục tiêu của Cương lĩnh hành động Bắc Kinh. Toàn bộ 12 lĩnh vực trong Cương lĩnh đều được Việt Nam triển khai nghiêm túc và đã có những kết quả tích cực, trong đó nổi bật là những nội dung "Phụ nữ và đói nghèo", "Phụ nữ và sức khỏe", "Phụ nữ và kinh tế", "Phụ nữ và môi trường", "Trẻ em gái"...
Những nỗ lực đó đã giúp vai trò và địa vị của phụ nữ Việt Nam ngày càng được cải thiện, nâng cao. Hiện nay, tỷ lệ nữ đại biểu trong Quốc hội luôn cao ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương (30,26%); phụ nữ Việt Nam chiếm 46,8% lực lượng lao động cả nước; tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của lao động nữ là 62,4%; tỷ lệ phụ nữ làm chủ doanh nghiệp đạt 28,2%; chiếm 14,4% lực lượng Việt Nam tham gia gìn giữ hoà bình cao hơn mức trung bình của Liên hợp quốc là 10,2% và hiện nay cả nước đang triển khai mạnh mẽ phổ cập tri thức số, trong đó có cho phụ nữ và trẻ em gái.
Ủy viên BCH TƯ Đảng, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến phát biểu tại Diễn đàn.
Chủ tịch Nguyễn Thị Tuyến cho biết, Hội LHPN Việt Nam luôn giữ vai trò tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ thông qua triển khai nhiều chương trình, hoạt động tại các cấp Hội. Cụ thể: tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, đặc biệt là năm 2003, Hội được giao nhiệm vụ chủ trì soạn thảo dự thảo Luật Bình đẳng giới (BĐG) và được Quốc hội khóa XI thông qua tại kỳ họp thứ X; xây dựng và triển khai hiệu quả các chương trình, đề án của Chính phủ về truyền thông, giáo dục pháp luật, phòng chống bạo lực trên cơ sở giới và hỗ trợ phát triển toàn diện cho phụ nữ; triển khai nhiều mô hình, hoạt động tuyên truyền, vận động thay đổi nếp nghĩ, cách làm góp phần xóa bỏ các định kiến, khuôn mẫu giới trong gia đình và cộng đồng, hỗ trợ nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ, nhất là phụ nữ ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; thực hiện giám sát, phản biện xã hội đảm bảo tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Trên phương diện hội nhập quốc tế, Hội LHPN Việt Nam tham gia và đóng góp tích cực tại các diễn đàn quốc tế như Hội nghị Thượng đỉnh Phụ nữ Toàn cầu, Hội nghị Thượng đỉnh Lãnh đạo nữ ASEAN, Diễn đàn phụ nữ và kinh tế APEC, Diễn đàn Phụ nữ Á-Âu… Hiện tại, Hội LHPN Việt Nam có quan hệ, hợp tác với khoảng 300 tổ chức của hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ nhằm trao đổi kinh nghiệm, huy động nguồn lực, tăng cường hợp tác, kết nối nhằm nâng cao quyền năng cho phụ nữ.
“Những kết quả tích cực đó không chỉ góp phần cải thiện đời sống của phụ nữ mà còn tạo điều kiện, cơ hội thuận lợi để phụ nữ phát triển toàn diện, thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao vị thế của phụ nữ và mở ra một giai đoạn mới cho sự phát triển toàn diện và tiến bộ xã hội”, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến nhấn mạnh.
Các đại biểu tham gia diễn đàn liên thế hệ "Phụ nữ và Bình đẳng giới trong kỷ nguyên mới".
Thúc đẩy bình đẳng giới trong tình hình mới
Song, bên cạnh những kết quả đã đạt được, ghi nhận cho thấy vẫn còn những tồn tại bất bình đẳng trong thị trường lao động, làm hạn chế các cơ hội trong việc đóng góp xã hội của phụ nữ, nhất là ở các quốc gia có thu nhập thấp. Định kiến giới, khuôn mẫu giới vẫn đang là thách thức lớn nhất tác động tới phụ nữ và trẻ em gái trong việc tạo cơ hội cho họ tham gia vào các lĩnh vực khác nhau trong xã hội.
“Việc đảm bảo bình đẳng thực chất giữa nam và nữ về cơ hội, sự tham gia, thụ hưởng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội là một nhiệm vụ mang tính dài hạn, liên tục, cần sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực của các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức và toàn xã hội”, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến khẳng định.
Theo bà Nguyễn Phương Nga, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam, sự phát triển công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo tác động tới đời sống xã hội, do đó, cần phải nâng cao nhận thức, trình độ của phụ nữ để tận dụng được tốt nhất sự phát triển của khoa học công nghệ. Đồng thời xóa bỏ khoảng cách, rào cản về công nghệ giữa khu vực đồng bằng với miền núi, vùng đông đồng bào dân tộc thiểu số để không làm rộng hơn khoảng cách về công nghệ. Đặc biệt là tăng cường đề kháng của phụ nữ với những tác động tiêu cực của khoa học, công nghệ, không để phụ nữ bị tụt hậu, làm gia tăng bất bình đẳng giới trước sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ.
Trong kỷ nguyên mới, để phụ nữ có thể tiếp cận với chuyển đổi số cũng như tận dụng các cơ hội phát triển sự nghiệp từ chuyển đổi số, chị Trần Thị Như Quỳnh, kỹ sư Trí tuệ nhân tạo, Tổng công ty dịch vụ số Viettel đề xuất Hội LHPN Việt Nam cần tăng cường hơn nữa truyền thông về hình ảnh phụ nữ trong lĩnh vực STEM. Bên cạnh đó, Hội LHPN Việt Nam cũng cần kiến nghị với Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan liên quan mở rộng các chương trình học bổng quốc gia dành cho nữ sinh chọn ngành học STEM ở các trường đại học trọng điểm, định hướng nghề nghiệp sớm cho học sinh, xây dựng chính sách nhạy cảm giới trong giáo dục STEM… Đặc biệt, trong bối cảnh chuyển đổi số đã hỗ trợ các mô hình làm việc từ xa, Chính phủ có thể khuyến khích doanh nghiệp áp dụng môi trường làm việc linh hoạt với phụ nữ cũng như có những chính sách ưu đãi thuế cho các công ty tuyển dụng kỹ sư nữ.
Bà Caroline Nyamayemombe, Trưởng Đại diện UN Women Việt Nam, cho biết: Gần 95 năm qua, Hội LHPN Việt Nam đã là động lực thúc đẩy - huy động phụ nữ, đấu tranh cho quyền của họ và tác động đến việc thay đổi chính sách ở mọi cấp độ. Việt Nam đang ở trong một kỷ nguyên mới - sự trỗi dậy của quốc gia. Trưởng Đại diện UN Women Việt Nam Caroline Nyamayemombe kỳ vọng có thể đổi mới và chuyển đổi 3 lĩnh vực, cụ thể: Thứ nhất, thể chế hóa hoàn toàn các đánh giá tác động giới trong toàn bộ quá trình lập pháp và đầu tư của Việt Nam, để những đánh giá này dẫn đến các hành động và nguồn lực mang tính chuyển đổi nhằm thu hẹp khoảng cách dai dẳng và mang lại lợi ích cho tất cả phụ nữ và trẻ em gái. Thứ 2, tận dụng đầy đủ các cơ hội từ quá trình chuyển đổi số và xanh. Thứ 3, củng cố hệ thống dữ liệu để cung cấp thông tin đáng tin cậy, đáp ứng nhu cầu của tất cả phụ nữ và trẻ em gái.
Về bình đẳng giới trong lãnh đạo, Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ phụ nữ trong Quốc hội cao nhất ở châu Á - Thái Bình Dương (30,26%). Tuy nhiên, đại diện của phụ nữ vẫn chưa đạt mục tiêu 35% và vẫn ở mức thấp trong lãnh đạo Đảng và hành chính công. Để tăng tỷ lệ này, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Cơ quan Liên hợp quốc, Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nữa việc thực thi Nghị quyết 11/NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ và yêu cầu các nhà lãnh đạo chịu trách nhiệm hơn để tăng cường sự đại diện của phụ nữ trong quá trình ra quyết định. Đồng thời đầu tư xây dựng năng lực cho các nhà lãnh đạo nữ trẻ và thu hút nam giới ủng hộ hoạt động này. Bên cạnh đó, cần tạo ra nền kinh tế chăm sóc và giải phóng quyền năng kinh tế của phụ nữ.
