Thơ Lê Thị Mây đa dạng về nội dung, phong phú về hình thức, ngoài ''Những mùa trăng mong chờ” tôi rất thích bài thơ “Mẹ”. của bà.
Mẹ già như chuối ba hương
Thơm xôi nếp mật thơm đường mía lau
Lời xưa thương suốt mai sau
Tóc tiên mẹ trải trắng màu nước non
Dễ buồn dễ khóc vì con
Như trời mưa nắng cho tròn trái hoa
Ngày vui con bước đi xa
Cây buồm mở cánh bao la nước trời
Cấm chèo mơ ngọn gió khơi
Thương bàn tay mẹ chưa ngơi nhọc nhằn
Biển sâu sóng cá lên tăm
Mẹ thức theo những vầng trăng đợi thuyền
Nâng vàng lưới giã đạn xuyên
Bàn tay mẹ vá lành nguyên - biển đầy
Phù du nuôi cá gọi bầy
Mẹ nuôi con lớn với cây buồm làng
Quen rồi sóng dội ầm vang
Sợ chi ngọn gió xoay ngang hướng chèo
Mồ hôi đầm ướt mỏ neo
Lanh tanh bọt nước vỡ theo mạn thuyền
Mẹ già ơi mái tóc tóc tiên
Mẹ là vầng sáng dịu hiền trên cao
Thuyền con số nước biển chào
Mặt trời trước ngực tỏa vào bao la.
Lê Thị Mây
Ảnh minh họa
LỜI BÌNH
Nhà thơ Lê Thị Mây tên khai sinh Phạm Thị Tuyết Bông (1949 - Quảng Trị) từng tham gia thanh niên xung phong thời chống Mỹ, là gương mặt nữ sáng giá của nền văn học Việt Nam đương đại, người đã vinh dự được nhận Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017. Thơ Lê Thị Mây đa dạng về nội dung, phong phú về hình thức, ngoài ''Những mùa trăng mong chờ” tôi rất thích bài thơ “Mẹ”. của bà. Đây là tiếng nói từ trái tim chan chứa yêu thương của người con kính trọng và biết ơn sâu nặng đối với người mẹ đã trải bao vất vả sinh dưỡng con khôn lớn, trưởng thành.
Nhan đề của bài chỉ một từ - âm tiết duy nhất: “Mẹ”. Bởi trong cuộc đời, tiếng “Mẹ” vang lên thật bình dị mà thân thương, thiêng liêng cao quý vô cùng. Một từ viết hoa, kính trọng và yêu thương, kết tinh bao nhiêu cảm xúc sâu lắng. Bài gồm 24 câu thơ, viết theo thể lục bát có âm điệu nhẹ nhàng, êm ái để nói về tình mẹ là rất phù hợp.
Nhà thơ sử dụng hình ảnh so sánh: "Mẹ già như chuối ba hương" nói mẹ giờ đã già yếu, như chuối chín, mong manh, yếu ớt chưa biết rơi rụng lúc nào. Điều cần ghi nhận ngay từ câu mở đầu tác giả đã tiếp thu sáng tạo ca dao dân gian, hoán cải để lời thơ chuyển tải nội dung biểu đạt mới: “Mẹ già như chuối ba hương/ Thơm xôi nếp mật thơm đường mía lau”. Chỉ một từ “thơm” thay cho từ “như” trong ca dao đã nâng tầm ý nghĩa biểu đạt của ngôn ngữ thơ lên rất nhiều. Đọc bài, ta thấy chân dung người mẹ xuất hiện qua nhiều vần thơ gợi cảm. Có khi nữ sĩ nhấn mạnh vẻ đẹp của mái tóc mẹ được thời gian gội thành“Tóc tiên mẹ trải trắng màu nước non”. Người con thấu hiểu nỗi âu lo trong cõi lòng mẹ mỗi khi người thân ra khơi dài ngày để mưu sinh, những lúc đó “Mẹ thức theo những vầng trăng đợi thuyền”. Lại có khi nhà thơ quan sát thấy mẹ làm việc không ngơi nghỉ, lòng trào lên nỗi niềm thương đấng sinh thành không thể nói hết bằng lời: “Thương bàn tay mẹ chưa ngơi nhọc nhằn”. Hoặc có khi mẹ chăm chú vá những tấm lưới rách, lúc này cảm hứng lãng mạn khiến người con cảm nhận “Bàn tay mẹ vá lành nguyên - biển đầy”. Hình ảnh, điệp ngữ “bàn tay mẹ” khẳng định đức tính lam làm, đảm đang thu vén “quanh năm vuông tròn” chu đáo của mẹ. Giờ đây con gái của mẹ trưởng thành, cũng phải lo toan mọi việc nội trợ gia đình vất vả với hàng trăm việc không tên - nên lại càng thấu hiểu và biết ơn công lao to lớn của người mẹ làng chài “Mẹ nuôi con lớn với cây buồm làng”. Mỗi câu thơ trong bài đều dùng ngôn từ thuần Việt dung dị, giúp ta hiểu thêm về người mẹ lam lũ.
Bài thơ đọng nhất trong tâm khảm bạn đọc là hình ảnh: “Mẹ già ơi mái tóc tiên/ Mẹ là vầng sáng dịu hiền trên cao”. Yêu mẹ, thi nhân đã cất lên tiếng gọi trìu mến “Mẹ già ơi” đầy thân thương trìu mến. Mẹ trong tâm hồn con với mái tóc bạc trắng thật đẹp.
Bài thơ thêm một lần cho thấy đúng là “nước biển mênh mông không đong đầy tình mẹ”; chính tình yêu thương và đức hy sinh cao cả của mẹ là tiếp thêm sức mạnh cho con trong suốt hành trình cuộc sống để các con mẹ sống thiện lương, có ích với cuộc đời. Ở một khía cạnh nào đó, thi phẩm là lời nhắc nhở mọi người hãy yêu thương và quan tâm đến cha mẹ khi còn có thể.
