Một lá phổi “sạch” không chỉ đơn thuần là không mắc các bệnh hô hấp, mà còn bộc lộ qua những tín hiệu rất âm thầm trong sinh hoạt hằng ngày như hít thở, chất lượng giấc ngủ hay khả năng vận động. Phổi giữ vai trò trung tâm trong việc cung cấp oxy và đào thải khí cặn, từ đó tác động trực tiếp đến sức khỏe toàn cơ thể. Khi phổi hoạt động ổn định, các hoạt động thường ngày diễn ra nhẹ nhàng hơn, cơ thể ít mệt mỏi và cảm giác hô hấp cũng trở nên dễ chịu, tự nhiên.
1. Dung tích phổi tốt
Dung tích phổi phản ánh khả năng hít vào oxy và thở ra khí CO₂ của cơ thể. Phổi khỏe thường có mô phổi đàn hồi tốt, đường thở thông thoáng và quá trình trao đổi khí diễn ra hiệu quả.
Trong sinh hoạt hằng ngày, người có dung tích phổi tốt thường leo cầu thang không bị hụt hơi, nói chuyện dài không mệt, hoặc vận động nhẹ mà không cần thở gấp. Những người duy trì các môn thể thao như bơi lội, chạy bộ, nhảy dây thường có khả năng giãn nở phổi tốt hơn.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là tình trạng phổi yếu thường diễn tiến âm thầm mà không có biểu hiện rõ ràng. Chỉ đến khi khó thở, tức ngực về đêm hoặc nhanh mệt khi vận động, nhiều người mới nhận ra chức năng phổi đã suy giảm từ trước đó.
Tập hít thở đúng cách cũng là một trong những biện pháp giúp tăng dung tích phổi tốt hơn. (Ảnh minh hoạ)
2. Vận động không bị hụt hơi
Phổi đóng vai trò cung cấp oxy cho toàn bộ cơ thể. Khi hoạt động, nhu cầu oxy của cơ bắp tăng lên rõ rệt, bắt buộc phổi phải làm việc hiệu quả hơn để duy trì nhịp thở và cung cấp đủ năng lượng. Người có phổi khỏe thường có thể vận động liên tục trong một khoảng thời gian nhất định mà không bị thở dốc, chóng mặt hay cảm giác đuối sức.
Ngược lại, nếu chỉ vận động nhẹ đã thấy hồi hộp, hụt hơi hoặc mệt nhanh bất thường, rất có thể phổi không cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Nhiều người thường cho rằng đó chỉ là do thể lực yếu hoặc ít tập luyện, nhưng trên thực tế, nguyên nhân có thể xuất phát từ chức năng phổi suy giảm.
3. Hơi thở đều, không khò khè
Hơi thở đều, nhẹ, không phát ra tiếng khò khè hay cảm giác vướng đờm thường cho thấy đường thở thông thoáng và phổi hoạt động ổn định. Khi phổi khỏe, luồng không khí ra vào diễn ra trơn tru, phế quản không bị co thắt hay viêm nhiễm, giúp nhịp thở tự nhiên và ít gây khó chịu.
Nhiều bệnh phổi mạn tính lại khởi phát rất âm thầm. Ban đầu, người bệnh chỉ cảm thấy hơi khó thở khi nằm ngủ, thở nặng hơn vào ban đêm hoặc phải hít sâu nhiều lần mới thấy đủ hơi. Vì các triệu chứng này xuất hiện nhẹ và lặp lại dần dần, nhiều người dễ chủ quan, cho rằng đó là phản ứng bình thường của cơ thể hoặc do mệt mỏi.
Trong khi đó, người có phổi khỏe thường ít bị ho khi thời tiết thay đổi, không nhạy cảm với khói bụi, mùi lạ hay không khí lạnh. Nếu hơi thở của bạn ổn định quanh năm, không bị ảnh hưởng nhiều bởi môi trường bên ngoài, rất có thể phổi đang có sức đề kháng tốt và khả năng tự làm sạch hiệu quả.
4. Ngủ sâu, không tỉnh giấc vì khó thở
Một giấc ngủ ngon, ít tỉnh giấc vào ban đêm thường cho thấy quá trình cung cấp oxy cho cơ thể diễn ra ổn định. Ngược lại, tình trạng hay thức giấc lúc nửa đêm, cảm giác tức ngực hoặc khó thở có thể liên quan đến chức năng phổi.
Khi phổi yếu, lượng oxy trong máu lúc ngủ có thể giảm xuống, khiến não phát tín hiệu đánh thức cơ thể. Điều này khiến giấc ngủ bị gián đoạn, dù người bệnh không nhận ra nguyên nhân thực sự. Ở một số người trẻ, tình trạng trằn trọc, thở nông hoặc mệt mỏi sau khi ngủ dậy cũng có thể liên quan đến viêm nhẹ đường thở hoặc phổi nhạy cảm với môi trường.
Ngủ sâu, không có cảm giác tức ngực hoặc khó thở vào ban đêm chứng tỏ phổi bạn đang rất khoẻ mạnh. (Ảnh minh hoạ)
5. Kết quả kiểm tra phổi bình thường
Các phương pháp chụp X-quang hoặc CT là cách trực tiếp để đánh giá tình trạng phổi. Khi hình ảnh phổi không xuất hiện bóng mờ, nốt sần hay dấu hiệu tắc nghẽn, có thể xem đó là dấu hiệu phổi đang khỏe.
Hiện nay, nhiều người phát hiện nốt sần phổi khi khám sức khỏe định kỳ. Dù đa số là lành tính, những trường hợp có tiền sử hút thuốc, tiếp xúc ô nhiễm hoặc có bệnh phổi vẫn cần theo dõi sát. Nếu kết quả hình ảnh kiểm tra hoàn toàn bình thường, đường thở thông thoáng và không có tổn thương bất thường, chứng tỏ phổi của bạn được xem như đã “đạt chuẩn khỏe mạnh”.
